W obecnych czasach prawie każdy posiada smartphone, coraz częściej nasze domy stają się inteligentne. Podwórkowe oświetlenie uruchamia się automatycznie, po zmierzchu, a dom jest strzeżony dzięki kamerom, czujnikom i systemom alarmowym. W skrócie bezpieczeństwo, komfort i oszczędność sterowane z naszego telefonu. No właśnie, oświetlenie od jednego producenta = aplikacja, termostaty od innego producenta = aplikacja, kamera = aplikacja. Gromadzimy je, przełączamy się między nimi i marnujemy czas, czy da się łatwiej? Da się.

 

Obecnie na rynku możemy spotkać rozwiązania typu Matter, które łączą ze sobą wiele urządzeń, jest to świetne rozwiązanie, jednak wymaga zakupu często nowych urządzeń. Bramka Homey, również łączy ze sobą wiele urządzeń naszego inteligentnego domu – jest prosta w konfiguracji, jednak nie obsługuję wszystkich urządzeń. Wszystkie te rozwiązania mają wady i zalety tak jak i Home Assistant, jednak tutaj warto skupić się na jednej ogromnej zalecie, jaką jest integralność z ogromną liczbą urządzeń smart, od żarówek, po nawilżacze. No i właśnie… wady. Home Assistant pomimo wielu zalet ma jedną sporą wadę – trudność w rozpoczęciu, fakt instalacji samego Home Assistanta na urządzeniach zewnętrznych może niektóre osoby przyprawić o zawrót głowy! Tutaj pojawiamy się MY cali na niebiesko – krok po kroku serią wpisów wprowadzimy w uniwersum Home Assistanta.

Najtrudniejsze jest podjąć pierwsze kroki, później pójdzie już z górki – po prostu to się opłaca.

 

Home Assistant – co to jest i z czym się wiąże?

Warto zacząć od tego, że Home Assistant to open-source’owa automatyka domowa, która priorytetowo traktuje lokalną kontrolę i ochronę prywatności, powstała ona 10 lat temu. Wspierana przez globalną społeczność pasjonatów i hobbystów. I to bardzo ważne, gdyż powoduje to duży wzrost i zainteresowania. Jak można zauważyć na wykresie Google Trends fraza “Home Assistant” cały czas pnie się do góry.

 

Dane z: https://trends.google.com/trends/

Pierwszym krokiem do rozpoczęcia korzystania z Home Assistant jest zainstalowanie go na urządzeniu. Istnieje wiele sposobów uruchomienia go w różnych scenariuszach i na różnych poziomach umiejętności.

 

Demo Home Asisstanta – zobacz jak to działa

Można w prosty sposób wypróbować działanie HA, wystarczy wejść na stronę TUTAJ i poczuć jak działa ten wspaniały program. Warto poklikać sobie w różnego rodzaju przełączniki, termostaty i zobaczyć, czy nam to odpowiada. Niektóre integrację będą wymagały od nas więcej a inne mniej czasu, jednak wszystko jest do zrobienia 🙂

 

Dlaczego Home Assistant jest tak ciekawą opcją?

Inteligentne urządzenia domowe stają się coraz bardziej popularne, ponieważ są proste, poręczne i ułatwiają codzienne życie. Niestety, im więcej sprzętu kupujesz, tym więcej programów będziesz potrzebować. Zazwyczaj każdy producent ma unikalną aplikację, która wymaga zsynchronizowania urządzenia i założenia konta.

Najważniejszymi możliwościami, jakie oferuje Home Assistant, są:

• Elastyczność i teoretyczny brak ograniczeń możliwości konfiguracji – aplikacja daje nam możliwość stworzenia własnych dashboardów, które możemy dowolnie modyfikować – stosowane są szablony, sekcje i schemat kafelków, który daje ogrom możliwości. Każdy znajdzie coś dla siebie!
• Multiplatformowość, czyli możliwość połączenia się z urządzeniami z każdego urządzenia – Android, IOS, czy nawet przeglądarka w samochodzie! Jeżeli nie da się otworzyć HA na aplikacji, to wystarczy, uruchomić przeglądarkę i mamy dostęp do naszych urządzeń.
• Otwartość na inne systemy, ciężko jest znaleźć urządzenie, którego nie da się podłączyć do systemu! Zazwyczaj wystarczy bramka lub integracja.
• Pełna kontrola automatyzacji – wszystko co podpięte do HA można ze sobą łączyć, podepniesz zasłony i przycisk, kilka kliknięć i przycisk otwiera zasłony. Kupisz żarówkę i czujnik temperatury? Nie ma problemu, żarówka uruchomi się, jak temperatura osiągnie 20 stopni. Głupie, ale się da. Da się prawie wszystko.
• Pozwala na zarządzanie encjami, integracjami, automatyzacjami, energią, obecnością osób, dystrybucją ciepła i wieloma innymi opcjami.

 

“Słowniczek” Home Assistanta

W momencie integracji możemy spotkać się z wieloma trudnymi i nowymi nazwami, jednak nie jest to nic strasznego. Wszystko można łatwo znaleźć w internecie… lub tutaj. Postaram się wytłumaczyć kilka nazw, które z pewnością przydadzą się na początek zabawy z HA.

• HA – Home Assistant – łatwe, ale od czegoś trzeba zacząć
• Dashboard – czyli po prostu ekran, na którym zbierzemy wszystkie nasze urządzenia, informację i treści, ustawimy je, tak jak lubimy.
• Centrala – urządzenie/komputer, który będzie zarządzał całym systemem i pilnował, każdej encji oraz automatyzacji, aby działały poprawnie i stabilnie. Może to być np. Raspberry PI (zalecana), Dell Wyse, Fujitsu Futro i inne mniej znane opcje.
• Supervisor – to specjalny moduł zarządzający instalacją Home Assistant. Opcje instalacji to: Wirtualna Maszyna (VM) (zalecany), Hass.io (HassOS), Linux i Docker.
• Encja – podstawowa jednostka w Home Assistant, reprezentująca urządzenie lub funkcję (np. żarówka, czujnik temperatury, przełącznik). Każda encja ma swój unikalny identyfikator, np. light.living_room.
• Integracja – moduł lub dodatek pozwalający na połączenie Home Assistant z konkretnym urządzeniem, usługą lub aplikacją (np. Philips Hue, Google Calendar, Spotify).
• Automatyzacja – reguła lub zestaw reguł, które wykonują określone działania na podstawie zdefiniowanych wyzwalaczy (np. włącz światło, gdy czujnik ruchu wykryje ruch po zmroku).
• Skrypt – predefiniowany zestaw działań, które można ręcznie uruchomić lub użyć w automatyzacji (np. uruchom sekwencję „Dobranoc” – wyłącz wszystkie światła i zamknij rolety).
• Add-on (Dodatek) – rozszerzenie dla Home Assistant, instalowane przez Supervisor, np. serwer MQTT, File Editor, ESPHome. Dodatki pozwalają nam na jeszcze większe poszerzenie horyzontów w naszym świecie.
• Nabu Casa – to firma założona przez twórców Home Assistant, która oferuje płatną usługę Home Assistant Cloud. Jest to opcjonalna subskrypcja, która dodaje kilka istotnych funkcji do Home Assistant i ułatwia jego obsługę, szczególnie osobom, które nie chcą samodzielnie konfigurować zaawansowanych opcji, takich jak zdalny dostęp, czy integracja z asystentami głosowymi.
• Home Assistant Cloud – opcjonalna usługa w chmurze (od Nabu Casa), umożliwiająca łatwiejszą integrację z Alexa/Google Assistant i dostęp zdalny.

Na początek wystarczy, jednak jest tego więcej. W kolejnych wpisach na pewno konkretne słówka będą tłumaczone więc nie trzeba się o to martwić 🙂

 

Integracje = ogrom możliwości

Home Assistant to nie tylko piękne dashboardy i dodawanie urządzeń. To także integracje, które pozwalają nam na komunikację naszego HA z innymi ułatwiającymi życie systemami takimi jak najbardziej znany Google Assistant, Amazon Alexa, SmartThings, czy HomeKit od Apple. Jednak to nie wszystko, integracji jest więcej i może to być także: IKEA TRÅDFRI, Shelly, MQTT, Zigbee, Z-Wave, Philips Hue, Google Cast i wiele innych…

Co to tak naprawdę nam daję? Są sytuację, w których łączysz przykładowo zasłony od jednego producenta i nie wiesz jak połączyć je z HA, jednak integracja z SmartThings jest banalnie prosta… No właśnie, od razu nasuwa się rozwiązanie. Zasłony łączymy z SmartThings, a to z HA i mamy. Proste? Proste. Jednak działa to także w drugą stronę. Posiadamy Włącznik, który integruje się z HA, lecz ciężko połączyć go z Google Assistant, nic prostszego. Wystarczy połączyć Google Assistant z HA i włącznik jest zintegrowany, a dodatkowo możemy włączyć np. światło głosowo. Możliwości jest wiele i ciężko je wszystkie wymienić, ale jest to opcja, o której warto pamiętać.

 

 

Automatyzacje, sceny i skrypty – o nic nie musisz się martwić

Ciężko o nich mówić bez przykładu. Dlatego na końcu każdej z części będzie informacja obrazująca sytuację.

 

Automatyzacje

Automatyzacje w Home Assistant to mechanizmy, które wyzwalają określone działania na podstawie zdefiniowanych wyzwalaczy (triggerów) i warunków. Są podstawą inteligentnego domu, ponieważ działają automatycznie, bez interwencji użytkownika.

Przykład: Wyobraźmy sobie, że chcemy, aby światło w salonie włączało się automatycznie, gdy czujnik ruchu wykryje ruch, ale tylko w godzinach wieczornych.

Wyzwalacz: Wykrycie ruchu przez czujnik.
Warunek: Godzina między 18:00 a 23:00.
Akcja: Włączenie światła w salonie.

 

Zalety:

• Automatyzacja codziennych czynności.
• Możliwość ustawienia złożonych scenariuszy.
• Działa w tle, bez potrzeby ręcznego wywoływania.

Wady:

• Trudniejsze w konfiguracji dla początkujących.
• Ograniczona złożoność w standardowym module (można rozszerzyć za pomocą Node-Red).

Sceny

Sceny to zapisane zestawy stanów urządzeń w określonym momencie. Umożliwiają szybkie ustawienie konkretnego nastroju lub konfiguracji domu, ale nie reagują na warunki, czy wyzwalacze.

Przykład: Chcemy stworzyć scenę „Wieczór filmowy”, która:

• Wyłącza główne oświetlenie.
• Włącza subtelne światło LED za telewizorem.
• Ustawia rolety w pozycji zasłoniętej.

Jak działa scena?
Po jednym kliknięciu wszystkie urządzenia przechodzą do wcześniej zapisanych stanów.

 

Zalety:

• Łatwe i szybkie do skonfigurowania.
• Idealne do jednorazowego ustawienia nastroju lub konfiguracji.

Wady:

• Nie posiadają warunków ani wyzwalaczy.
• Nie nadają się do dynamicznej automatyzacji (np. w oparciu o porę dnia czy czujniki).

Skrypty

Skrypty to zestawy poleceń, które są wykonywane sekwencyjnie. W przeciwieństwie do automatyzacji, skrypty nie mają wyzwalaczy – są wywoływane ręcznie lub przez automatyzację.

Przykład: Chcemy, aby po włączeniu telewizora system:

• Włączył telewizor.
• Zmienił wyjście sygnału na HDMI.
• Przełączył na określony kanał.

Jak działa skrypt?
Skrypt zawiera sekwencję działań, np.:

• Włącz telewizor.
• Poczekaj 5 sekund.
• Przełącz na HDMI.
• Poczekaj 2 sekundy.
• Wybierz kanał nr 5.

 

Zalety:

• Możliwość realizacji złożonych zadań.
• Elastyczne, umożliwiające dostosowanie do niestandardowych potrzeb.

Wady:

• Brak warunków i wyzwalaczy (należy je integrować z automatyzacjami).
• Trudniejsze do zrozumienia i konfiguracji dla początkujących.

 

Cechy	Automatyzacje	Sceny	Skrypty
Wyzwalacze	Tak (np. czas, czujnik)	Nie	Nie (muszą być uruchamiane ręcznie lub przez automatyzację).
Warunki	Tak	Nie	Nie (można to obejść przez automatyzację).
Przeznaczenie	Automatyzacja zadań w oparciu o zdarzenia i warunki.	Ustawienie nastroju lub konfiguracji urządzeń.	Wykonywanie złożonych zadań krok po kroku.
Łatwość konfiguracji	Średnia	Wysoka	Średnia
Przykład	Włącz światło, gdy wykryto ruch wieczorem.	Stwórz nastrój „Czas na film”.	Włącz TV i ustaw kanał po kolei.

 

Zalety i wady HA

Zaletami Home Assistanta, na pewno są:

• możliwość podłączenia urządzeń różnych producentów oraz różnych standardów w jedną aplikację – jest to najważniejsza zaleta
• ciągły rozwój platformy
• praktycznie nieskończone możliwości konfiguracji, automatyzacji i scen
• stosunkowo tani
• mnogość poradników do konfiguracji i integracji
• centrala jest mała
• wifi jest odciążone ze względu na brak sporej ilości bramek różnych producentów.

 

Wadami są:

• trudna konfiguracja
• ciągle rozwijająca się platforma
• brak stabilności systemu (błędy po aktualizacjach)
• potrzeba używania bramek Zigbee, Matter…
• centrala wymaga dodatkowego zasilania.

 

Jak można zauważyć niektóre aspekty są zaletą i wadą.

 

 

Podsumowanie

Czy warto zintegrować Home Assistanta w naszym domu? Odpowiedź jest bardzo prosta – tak! Jest to narzędzie, które pomimo trudnej konfiguracji i wymaganego czasu jest jednym tak kompatybilnym i kompleksowym rozwiązaniem na rynku. Trudną konfigurację bardzo łatwo możemy pominąć poradnikami takimi jak ten, które przeprowadza nas krok po kroku przez proces. Później będziemy już tylko z radością “bawić się” w integracje, automatyzacje i rozbudowywać nasz inteligentny dom w każdym kierunku, który tylko nam się wymarzy! Najważniejsze jest się nie poddawać!

autor: Norbert Seliwiak